Katı parafine giriş
Parafin mumu, petrokimya endüstrisinde petrol veya kömürden elde edilen renksiz, kokusuz katı bir maddedir. Parafin mumu, 20 ila 40 karbon atomundan oluşan doymuş hidrokarbon moleküllerinin bir karışımıdır.
Kimyada parafin genellikle kimyasal formülü CnH2n+2 olan alkan kelimesiyle ilişkilendirilir. Bu maddenin ismi, parafinin reaktif olmayan yapısına atıfta bulunarak, reaksiyon eksikliği anlamına gelen Latince affinis + Parum kelimelerinden türetilmiştir.
Sanayide en çok kullanılan kimyasallardan biri olan bu parafin, gevşek mum üzerinde yapılan çeşitli işlemlerle elde edilir. Yüksek kalitede katı parafin üretmek için tüm bu adımların doğru ve eksiksiz bir şekilde gerçekleştirilmesi esastır.
Parafinin tarihi
Kömür, odun ve yağlı kayadan elde edilebilir, ancak esas olarak petrolün damıtılmasıyla elde edilir ve ilk olarak 1807 yılında jeolog Abraham Gesner tarafından damıtılmıştır.
Parafin mumu ilk olarak 1830 yılında Karl von Rickenbach adlı bir Alman kimyager tarafından yaratıldı. Ham petrolün içerisinde doğal olarak bulunan petrol maddelerini ayrıştırmaya ve saflaştırmaya çalışıyordu.
20. yüzyılın başlarında et ve yağ paketleme sanayinin gelişmesiyle birlikte parafin mumu üretimi artmış, bunun sonucunda yan ürün olarak parafin mumu ve stearik asit üretimi ortaya çıkmıştır.
Katı parafin üretim süreci
Bu parafin, petrolden elde edilen, çeşitli endüstrilerde en çok kullanılan ve çok yönlü malzemelerden biridir.
Bu parafinin üretim yöntemi, çelik levhaların torbalanmış gevşek mumlara preslenmesiyle yapılır. Ayrıca piyasada 0,5-1, 1-3, 3-5, 5-7 gibi farklı yağ oranlarına sahip katı parafin, kristalin ve mikrokristalin katı parafin de bulunmaktadır.
Parafin mumunun özellikleri
Parafinin erime noktası 46 ile 68 santigrat derece arasında olup yoğunluğu ise metreküp başına yaklaşık 900 kilogramdır. Parafin mumu suda çözünmez, ancak eter, yanıcı petrol ürünleri ve esterlerde (yüksek tuzlar) çözünür.
Parafin mumu kimyasal reaksiyonlardan kolay etkilenmez, ancak kolay yanar. Parafinin yanma ısısı yaklaşık 42 megajoule/kg’dır.
Parafin mumu eridiğinde hızla akar ve bu özelliğinden dolayı endüstriyel, evsel ve özellikle otomotiv termostatlarında kullanılabilir.
Katı parafin çeşitleri
Katı parafinler iki kategoriye ayrılır: Hafif parafin (makrokristalin) ve ağır parafin (mikrokristalin). Parafin mumu normal oda sıcaklığında katıdır ancak 37 derecenin üzerindeki sıcaklıklarda erimeye başlar. Parafinin kaynama noktası 370°C’dir (698°F).
Makrokristalin (hafif parafin)
Kristalin parafin veya hafif parafin, özel uygulamaları ve değişken yağ ve yağ içeriği nedeniyle daha az bilinmektedir. Bu parafin türü terleme yoluyla elde edilir.
Mikrokristalin (ağır parafin)
Mikrokristalin parafin veya ağır parafin en çok bilinenidir ve piyasadaki parafinlerin %90’ından fazlası bu tiptedir. Bu parafin, müşteri siparişlerine ve farklı uygulamalara bağlı olarak değişken oranda yağ ve sıvı yağ da içerebilir.
Hijyenik katı parafin
Katı parafin kozmetik, sağlık ve ilaç amaçlı olarak üretilmektedir. Bu tür parafinin yağ içeriği daha düşük olduğundan kremler ve losyonlar da dahil olmak üzere ilgili ürünlerde daha yüksek kalite ve performans artışı sağlanmaktadır. Renksizlik, kokusuzluk ve hijyen ürünlerinde esneklik yaratabilme özelliği bu sınıfın özelliklerindendir.
Yenilebilir katı parafin
Yenilebilir katı parafin genellikle gıda, hayvancılık ve kümes hayvancılığı endüstrisinde kullanılır. Bu tip katı parafin, gıda dışı katkı maddeleri içermemesi nedeniyle saf içerikleri nedeniyle gıda üretiminde etkilidir. Ayrıca yenilebilir parafin çeşitli endüstrilerde gıda koruyucu olarak kullanılmakta olup insan ve hayvan beslenmesinde büyük öneme sahiptir.
Katı parafinlerin uygulanması
Parafin mumu ayrıca mum yapımında, kağıt ve kumaşların su geçirmez hale getirilmesinde, çeşitli cilalarda, kauçuk sanayinde vb. çeşitli endüstrilerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Ayrıca tıbbi formu çeşitli sağlık ürünlerinin üretiminde ve imalatında kullanılmaktadır.
Güzellik salonlarında cilt yumuşatıcı olarak, el ve ayak bakımında kullanılır. Ayrıca eklem ve kas ağrılarını giderici olarak tıbbi amaçlı da kullanılır.
Parafin mumu, otomobil lastiklerinin üretiminde ozon tabakasına karşı yalıtım sağlamak ve aynı zamanda lastiklerin patlamasını ve aşınmasını önlemek amacıyla kullanılır.
Bu madde aynı zamanda renkli kalemlerin, gübrelerin ve bitki ilaçlarının üretiminde de kullanılmaktadır. Granül katı parafin kauçuk sanayinde kullanılır ve geçmiş yüzyıllarda lamba ve fenerlerde ışık kaynağı olarak kullanılmıştır. Bu madde aynı zamanda yapıştırıcı, su yalıtım maddesi, mumlu kağıt, ahşap için su geçirmez kaplama olarak kullanılmakta olup, savunma sanayinde de kullanılmaktadır.
Parafin mumu ayrıca tekstil, kağıt, gıda, çöpçatanlık ve boya sanayinde de kullanılır.
Katı parafin nasıl saklanır
Parafinin yangın tehlikesini önlemek için özel saklama koşullarına ihtiyacı vardır. Parafini saklamak için ısıdan ve nemden uzak tutmak gerekir, çünkü bu madde yanıcıdır. Parafinin kullanımı ve elleçlenmesi sırasında, zararlı buharlarıyla temastan kaçınmak ve cilde sürekli temas halinde ciltte ve gözlerde iltihaplanma ve tahrişi önlemek için giysi ve yüz koruyucu kullanılması en iyisidir.
Son sözler
Katı parafinler, çok çeşitli özellikleri ve çeşitli uygulama alanları ile çeşitli endüstrilerde çok amaçlı ve hayati malzemeler olarak kullanılmaktadır. Bu kombinasyon bilimsel ve endüstriyel alanları iyi bir şekilde kapsamaktadır. Ayrıca kokusuz ve renksiz olması gibi özelliklerinden dolayı günlük yaşamda ve sanayide önemli rol oynar.